Volgens internationale media duidt de virusuitbraak in China op een economische neergang, terwijl de economieën van de Verenigde Staten en de Europese Unie veerkrachtig zijn gebleken. De gegevens vertellen echter een ander verhaal over inflatie, grondstoffencrises en desinformatieoorlogen in het Westen.
In het Westen hebben de internationale media de Chinese uitbraak van de Omicron-ziekte afgeschilderd als een veranderingsmiddel dat de val van het vasteland weerspiegelt. Zal de druk op China dan leiden tot de voorgestelde toestroom van buitenlandse multinationals, zoals sommigen hebben gesuggereerd? Het antwoord is nee.
In 2021 bedroeg het daadwerkelijke gebruik van China’s directe buitenlandse investeringen (FDI) meer dan $ 173 miljard, een stijging van 20,2 procent op jaarbasis in dollars. In de eerste twee maanden van dit jaar steeg de instroom van directe buitenlandse investeringen tot $ 37,9 miljard in dollars, een stijging van 45,2 procent op jaarbasis.
Sinds begin maart heeft de Omicron-uitbraak zich vanuit Shanghai verspreid naar andere delen van China, waaronder de provincies Peking, Guangdong en Hunan. Dus, hoe verhouden de epidemiologische prestaties van China zich tot die van andere landen?
Media-aandacht versus realiteit
Toen China begin 2020 de Covid-19-uitbraak grotendeels in bedwang hield, bedroeg het aantal bevestigde gevallen wereldwijd ongeveer 3 miljoen. Twee jaar na het uitbreken van de epidemie bedroeg het wereldwijde cijfer 516 miljoen. Alleen al in de Verenigde Staten zijn er meer dan 84 miljoen bevestigde gevallen, hoewel het werkelijke aantal veel hoger is. Volgens de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention heeft ongeveer 60 procent van de Amerikanen het virus opgelopen.
Het falen van Washington en Brussel om de epidemie in te dammen, samen met onvoldoende internationale samenwerking en het aanleggen van voorraden vaccins in rijke landen, heeft geleid tot golven van nieuwe variabelen. De gemene deler van deze recente crises is het einde van de lockdowns, de openstelling van economieën en de toename van het internationale reizen.
China is geen uitzondering, maar het heeft een bewezen staat van dienst op het gebied van snelle respons en economisch herstel.
Hier zijn de feiten: in overeenstemming met de bevolkingsomvang zijn de zwaarst getroffen landen kleine en open handelseconomieën zoals Denemarken (rang 5) en Nederland (rang 9); Grote economieën, waaronder Frankrijk (14e), het Verenigd Koninkrijk (38e) en de Verenigde Staten (57e). De cijfers zijn lager voor Japan (129e) en ontwikkelingslanden zoals de Filippijnen (146e) en India (150e). Maar China (223) staat lager op de lijst. Het heeft 152 gevallen per miljoen mensen, vergeleken met 249700 gevallen in de Verenigde Staten (Figuur 1).
Figuur 1 Cumulatief bevestigde COVID-19-gevallen per miljoen mensen
Bron: Johns Hopkins University CSSE Covid-19-gegevens, 7 mei 2022.
In het licht van deze feiten is het argument dat de omvang van de Omicron-uitbraak in China de epidemiologische verwoesting in het Westen overtreft, volkomen onjuist.
Destructieve tegenwind
Het tegenargument is dat China zo’n vitale positie inneemt in internationale waardenetwerken dat ernstige onrust in Shanghai, Peking en Guangdong wereldwijde gevolgen zal hebben. Dit is natuurlijk waar, maar het geldt ook voor buitenlandse multinationals met hoofdkantoor in de Verenigde Staten, Europese landen en Japan, die pijnlijke verstoringen hebben ondervonden tijdens epidemieën.
Het is duidelijk dat de geleidelijke sluitingen in Chinese economische centra nieuwe uitdagingen met zich meebrengen, waaronder een vertraagd herstel in de automobielsector en toenemende tegenwind in de elektronicasector. De vertraging is al zichtbaar in de scherpe daling van de PMI van maart, samen met een zwakke importgroei.
De impact van spanningen in de wereldwijde toeleveringsketen is groot in China vanwege de primaire rol van het land in de wereldwijde toelevering en distributie. Andere economieën zullen in de loop van de tijd echter sterkere tegenwind ervaren. De Amerikaanse Federal Reserve verhoogde onlangs de rente met 0,50 procent, de grootste stijging in 22 jaar. Aangezien de BoE waarschijnlijk in de voetsporen van de Fed zal treden, zal de druk op de Europese Centrale Bank toenemen om haar renteplan te lanceren.
In het ontwikkelde Westen zullen nieuwe tegenwind de ratings in de meeste grote economieën doen dalen. In de VS kampt de regering-Biden, waarvan de goedkeuringsscores zijn gedaald van 53 naar 38 procent, met de hoogste inflatie in 40 jaar, recordtekorten op de handelsbalans, zwakke groei en deflatie in het eerste kwartaal. In de Europese Unie doemen de recessierisico’s groter op. Inflatie en stijgende rentes belemmeren de groei in de Verenigde Staten en Europa (Figuur 2).
Figuur 2 – BBP-groei en inflatie: de VS en de eurozone
Bron: Handelseconomie, Difference Group Ltd.
In Japan zijn de groeiprognoses fors naar beneden bijgesteld. Ook China krijgt te maken met nieuwe tegenwind, maar het uitgangspunt – hogere groei (4,8 procent in het eerste kwartaal, 1,5 procent lagere inflatie) – is passender.
In tegenstelling tot de meeste geavanceerde economieën, probeert China een scherpe vertraging te verzachten door middel van gematigde versoepeling. Onlangs verlaagde de People’s Bank of China (PBoC) de vereiste reserveratio met 25 basispunten, lager dan de markten hadden verwacht. De People’s Bank of China zal echter waarschijnlijk meer kwantitatieve versoepeling toepassen, inclusief verdere verlagingen van de programmavereisten.
De wereldwijde tegenwind is pas begonnen
Sinds maart is de wereldeconomie overgegaan in een nieuwe, gevaarlijkere status-quo met snel toenemende negatieve economische gevolgen. Als gevolg hiervan zal de wereldwijde groei op middellange termijn naar verwachting afnemen tot 3,3 procent, aldus het Internationaal Monetair Fonds. Maar dit is een (zeer) goedaardig scenario.
Naast aanzienlijke renteverhogingen door de Federal Reserve en centrale banken van andere rijke economieën, zullen de komende schokken worden verergerd door de aanhoudende crisis in Oekraïne, onverstandige economische sancties en herbewapeningsmotieven die het conflict zouden kunnen verlengen en zelfs uitbreiden. Bovendien zullen mondiale vooruitzichten worden afgestraft door energie- en landbouwcrises, gebrek aan proactieve diplomatie, nieuwe virale varianten en verwoestende stagflatie.
Zonder een brede reset van de politiek in het Westen zullen de huidige vicieuze cirkels breder en dieper worden. En net als voorheen zullen de opkomende economieën de grootste rekening betalen.
Dr. Dan Steinbock is een internationaal erkende multipolaire wereldstrateeg en oprichter van The Teams Group. Hij heeft gewerkt bij het Institute of India, China and America (VS), de Shanghai Institutes of International Studies (China) en het European Union Centre (Singapore). Voor meer informatie zie https://www.differencegroup.net.
“Reisliefhebber. Onruststoker. Popcultuurfanaat. Kan niet typen met bokshandschoenen aan.”