Sarina Wijmann was op zesjarige leeftijd het enige meisje in haar team in Nederland. Hugo Daniel vertelt hoe de leeuwinnen werden geleid om het EK te winnen.
Toen Sarina Wiegman een jong meisje was, had ze niet gedacht dat ze ooit zou kunnen leven van een voetbalcarrière.
Ze zat nooit zonder bal, want urenlang speelde ze met vrienden op de velden bij haar huis, aan de rand van Den Haag.
Voormalig teamgenoot en jeugdvriendin Linda Wagner herinnert zich dat in die tijd meisjesvoetbal grotendeels werd genegeerd. “Je zou willen dat je een jongen was en voor geld kon voetballen, maar dat was niet mogelijk”, zei ze.
Afgelopen weekend veranderde Wigmans fortuin voor altijd toen de Lionesses, het team dat ze bijna een jaar coachte, de finale van het EK 2022 op Wembley won en daarmee de eerste grote internationale titel van Engeland in meer dan 50 jaar claimde. Haar naam wordt besproken in bars en aan tafels in het hele land, en haar stijl van leidinggeven wordt geprezen.
Thuis in Nederland keken vrienden en oud-collega’s met trots toe en spraken over het meisje en de vastberaden en volhardende vrouw die ze kenden, en de enting die ze had gedaan.
Het begon op zesjarige leeftijd, toen de jonge Sarina het verbod trotseerde om lid te worden van het team van haar tweelingbroer, GSC Esdo, door haar haar te knippen en zich voor te doen als een jongen.
“Als meisje mocht ik helemaal niet in een team spelen. Daarom was mijn haar kort, zodat het niet prominent zou zijn”, vertelde ze dit jaar op de Nederlandse voetbalwebsite.
“Mijn medespelers vonden dat prima; ze beschouwden me als een van de jongens. De tegenstander merkte het soms, maar meestal was het geen probleem. Een van mijn doelwitten werd echter afgekeurd omdat ze erachter kwamen dat ik een meisje was Ik vond het heel moeilijk.”
Wagner herinnerde zich hoe ze als twee tieners de kans kregen om te schitteren in een tv-show waar ze een training hadden met de beroemdste Nederlandse voetballer, Johan Cruijff. “We vonden het geweldig”, zei ze. “Hij was erg inspirerend voor ons. Hij was toen het idool van iedereen.”
Wegmans vader, Ton, een postbode, nam haar op negenjarige leeftijd mee naar het meisjesteam van RVC Celeritas, maar seksisme was nooit ver weg en meisjes zouden misbruikt worden als ze tegen jongensteams speelden.
“De jongens in de [our club] We kusten, maar tegen de andere jongens schreeuwden vaders: “Schop ze, ze maken een fout”, zei Wagner, 54.
Wigman liet zich niet afschrikken, aangezien hij op 13-jarige leeftijd de jongste persoon werd die voor het eerste damesteam van de club speelde. “Sarina’s succes is omdat Sarina Sarina is: ze is altijd dezelfde”, zegt Hans Verheg, een leraar die met haar samenwerkte toen ze gymles gaf op het Segbroek College, een middelbare school in Den Haag. “Zo was ze als lerares lichamelijke opvoeding, en daarom hielden de kinderen van haar. Dit is wie ze is als een vriendin. Ze speelt nooit een rol.”
Verheg, die samenwerkt met de echtgenoot van Wegmann, Martin Glutzbach, de economieleraar van de school, herinnert zich hoe Wegmann, 52, overuren maakte rond het lesgeven om trainingssessies voor vrouwelijke leerlingen voor school op te zetten.
“Ze had geloof en een droom”, zei hij. “Ze deed het voor nul extra geld; ze deed het omdat ze een visie had om meer interesse te krijgen in meisjesvoetbal en meisjes beter te maken. Ze gaf veel tijd – uren en uren. Ze is een pionier.”
Wiegman heeft in het Verenigd Koninkrijk een reputatie opgebouwd als openhartig en niet bang om gedurfde beslissingen te nemen. Kees De Lange, 64, uit Ter Leede, de club waar Wegmann haar eerste baan als coach aannam, ik ken haar al 26 jaar. Hij zei dat het altijd zo was geweest.
“Ze kan heel hard zijn en als een speler niet goed genoeg is, moet je gaan. Maar iedereen hield van haar als manager. Ze was eerlijk en legde mensen uit waarom ze niet verder zouden gaan. Ze is vriendelijk, ze is een heel aardige vrouw Maar als manager en coach is ze stoer. Omdat ze vooral wil winnen.”
Hij dacht ook aan culturele verschillen. “We zijn heel direct in Nederland, meer dan jij in Engeland. Als je me iets vertelt en ik vind het niet leuk, zeg ik ‘dat is een slecht idee’ en in Engeland zeg je: ‘Oh, zo leuk.’ Dat is een heel beleefde manier om te zeggen dat het een slecht idee is.”
Leon Stentler, 36, die bij Ado Den Haag speelde toen Wiegman daar de manager was, was het daarmee eens.
“Ik heb alle Engelsen horen zeggen dat ze echt Nederlands zijn, maar ik heb veel coaches die niet echt direct of eerlijk zijn, dus ik zou zeggen dat het een Sarina-eigenschap is,” zei ze.
Ze herinnerde zich de vriendelijkheid van haar voormalige manager toen ze op een dag haar enkel verstuikte tijdens een training. “De meeste meisjes moesten naar huis en er was geen fysio, dus Sarina bracht me naar het ziekenhuis en bleef bij me terwijl ik examens en röntgenfoto’s had. Ze kreeg er niet voor betaald, maar ze deed het wel.”
Ze voegde eraan toe dat er een andere kant aan haar persoonlijkheid is. “Ze heeft veel humor, ze is een beetje sarcastisch, ze kan grappig zijn als je het het minst verwacht. Ik denk dat de Engelsen de grappige Sarina ontmoetten op persconferenties. Ze werd meer en meer [funny]. Ze is geëvolueerd tot een controlerende vrouw en voelt zich vrij om grappig te zijn op een persconferentie.”
Stentler zei dat ze altijd het gevoel had dat ze Wegman kon vertrouwen. “Ze zou echt geïnteresseerd zijn in hoe ik me voelde en of ze iets kon doen.”
Wiegmans indrukwekkende arbeidsethos is bekend in Nederland. In 2007 werd ze gestroopt door Ado Den Haag, een van de stichtende teams van de inaugurele Women’s League.
Ze vroeg in eerste instantie om de parttime baan, maar weigerde en overtuigde de club ervan dat het een fulltime baan moest worden. Ze stortte zich erop en besloot dat haar spelers als mannen zouden worden behandeld.
Stentler herinnerde zich hoe enthousiast Wegman was om het werk te doen en hoe ze 80 uur per week werkte om van het team een succes te maken. “Niet alle mannen waren overtuigd van het damesteam van de club, dus ze moest vechten en hard werken voor elk recht.
“Als ze nieuwe oefenballen wilde, moest ze ervoor vechten. We hadden twee sets kleding waar we de hele week op trainden, dus ik probeerde te vechten voor een andere set. Ze was de hele tijd erg ambitieus, als het aan haar lag we zouden twee keer per dag hebben getraind, maar daar waren natuurlijk geen financiële middelen voor.”
Wegman, wiens dochter Lauren nu voor het Ado Den Haag Under-20 team speelt, was de enige betaalde persoon. Spelers betaalden alleen hun onkosten, waardoor ze voetbal moesten combineren met studies, of banen als verpleegster, leraar lichamelijke opvoeding of winkelpersoneel.
“Ze werkte voor alles wat ze wilde veranderen, voor ons, voor de club en voor het vrouwenvoetbal in Nederland”, aldus Stentler.
“Het was indrukwekkend: daarom wilde ik echt voor haar spelen, omdat je wist dat ze er alles aan deed om ervoor te zorgen dat je beter werd, dat de hele wereld van het vrouwenvoetbal beter werd. Ze liet ons in onszelf geloven.”
“We hadden niet het beste team, maar we werden kampioen. Dat zie je bij het Engelse team, de meiden geloven echt in zichzelf. Het was echt geweldig om te zien. Ik voelde alles wat ze doormaakten, ik heb mezelf getest.”
Morgan Harcamp, 58, die bij Terre Lid speelde toen Wegmann daar was, leerde ook de vrouw kennen die ze kende. Ze zei dat de aanblik van het Engelse team dat de persconferentie van Wegman zondag verpletterde, zingend en dansend aan de tafels, haar eraan herinnerde hoe ze het in de bloei van hun leven zouden vieren.
“We deden dit soort dingen ook toen we kampioen waren, dansend op de tafels”, herinnert ze zich. Ze zei dat Wegman niet veel dronk, maar genoot van een glas wijn.
“Sarina was een rustig persoon, maar toen ze het toernooi won… Ik zag haar bij de Engelse dames, zij deed het ook toen ze jong was. Ik zag haar op zondag en ze is dezelfde als 20 jaar geleden.”
Maar de status van het vrouwenspel is onherroepelijk veranderd. “Ik ben erg trots op haar”, zei Wagner. “Het is het buurmeisje die een geweldige speler is geworden.”
“Woedend nederige communicator. Typische baconfan. Gepassioneerde schrijver. Trotse popcultuurfanaat. Internetspecialist.”