João Pedro Boechat, directeur fietsinfrastructuur van de stad Niteroi in Brazilië, was er niet van overtuigd dat beschermde kruispunten in Nederlandse stijl het veiligste ontwerp voor fietsers waren, gezien de aanwezigheid van naar rechts gerichte automobilisten en mensen op de fiets die elkaar ontmoeten op een 90- graden hoek.
Maar de overtuiging om op nieuwe manieren over straten na te denken, is precies de reden waarom zo’n 1.500 afgevaardigden en vervoersexperts deze week in Leipzig, Duitsland bijeenkwamen voor de Velo-City-conferentie, waar ze kunnen leren over de beste praktijken wereldwijd voor het bouwen van straten die niet alleen veilig zijn voor fietsers, maar voor iedereen. Zoals Robin Lundersloot, een Nederlands wethouder uit Nijmegen, opmerkt: “75 procent van de dodelijke ongevallen vindt plaats op kruispunten.” Conventionele onbeveiligde kruispunten werken niet voor de veiligheid. Beveiligde kruispunten zijn duidelijk in Nederlandse stijl, ook al lijken ze op het eerste gezicht contra-intuïtief.
Loendersloot sprak bij een presentatie buiten het congrescentrum die een draagbare maquette liet zien van een beveiligd kruispunt, hierboven afgebeeld. Sceptische transportbeambten van Denemarken naar Montreal en Brazilië keken toe terwijl het ontwerp werd uitgelegd – en hoe het werkte.
Natuurlijk was de conferentie meer inclusief dan alleen discussies over de details van draaihoeken en crossover-ontwerpen. Ambtenaren van over de hele wereld hebben zich uitgesproken over zowel federaal als lokaal beleid om fietsen een veiliger en meer geïntegreerd onderdeel van het dagelijks leven in hun land en stad te maken.
De keynote spreker was Carlos Moreno van het Sorbonne-Institut de Paris, bedenker van het concept van de “vijftien minuten stad” – het idee dat steden zo gebouwd moeten worden dat bewoners kunnen fietsen of lopen om al hun dagelijkse boodschappen te doen en activiteiten van het leven in voorzieningen die op hun plaats zijn gebouwd. “We moeten steden hervormen, een sociaal leven van hoge kwaliteit ontwikkelen, gentrificatie doorbreken en een humane kwaliteit van leven creëren”, zei hij tegen de menigte tijdens de openingsparade op dinsdag. “We moeten een nieuwe revolutie ontwikkelen, de nabijheidsrevolutie.”
De conferentie van een week omvat zo’n zestig breakout-sessies over verschillende onderwerpen, variërend van hoe vrouwen kunnen worden gehuisvest op de fiets tot hoe ervoor te zorgen dat mensen met een visuele of auditieve beperking nog steeds veilig op de fiets kunnen pendelen. In de Women in Cycling-sessie, gemodereerd door Jill Warren van de European Cycling Union, stelden de deelnemers belangrijke vragen over diversiteit en inclusie om de behoeften van vrouwen en andere gemarginaliseerde groepen beter te begrijpen. In “The Rise of Cargo Bikes: A Game-Changer for European Cities” beschrijven panelleden de verschillende vormen die fietsen kunnen aannemen om goederen, pakketten en gezinnen te vervoeren. Anna Houligan van de BBC en Ciri Wallsgrove van de European Cycling Union vertellen hoe aangepaste bakfietsen van alles kunnen worden, van rollende uitzendstudio’s tot muziekpodia. Maar meestal concentreerde de discussie zich op hoe bakfietsen of bakfietsen gemotoriseerde vrachtwagens kunnen vervangen voor het ‘laatste deel van het leveringsproces’.
Een presentatie op de tweede dag van de conferentie ging over hoe ervoor te zorgen dat fietspaden geschikt zijn voor mensen met een visuele beperking. Margot Daris van de Embassy of Cycling in the Netherlands toonde dia’s met visuele vervormingen om te benaderen hoe slechtzienden de wereld kunnen zien. Een bepaalde ziekte zorgt ervoor dat mensen niet in staat zijn om duidelijk te zien in de bovenste of onderste kwadranten van hun zicht – een sterk argument voor consistentie in het gebruik van kleur in ontwerpen, omdat ze fietspaden en borden die van blok tot blok kunnen veranderen, uit het oog kunnen verliezen of over kruispunten. “Gebruik doorlopende paden en duidelijke contrasten”, zei Darris, terwijl hij een afbeelding liet zien van een rood fietspad in Nederland waar het rood doorloopt aan de overkant van de straat, zodat iedereen kan zien waar ze horen te zijn. Ze benadrukte ook het belang van grote eilanden voor busritten met een fietspadkanaal, zodat slechtziende buspassagiers niet op het fietspad staan te wachten op hun bus.
Commissieleden legden uit dat dergelijke overwegingen niet veel geld kosten, maar dat een goed ontwerp voor mensen met een visuele of auditieve beperking de straten ook veiliger maakt voor iedereen.
De Braziliaanse planner Boechat begon de voordelen van het Nederlandse kruispunt in te zien toen hij het in gebruik zag. Loendersloot benadrukte het belang van het betonnen eiland dat automobilisten dwingt te vertragen in bochten en de zichtlijnen verbetert, zodat automobilisten en fietsers elkaar duidelijk kunnen zien en tijd hebben om te reageren.
En dat is het doel van de conferentie – om mensen te laten zien hoe sommige landen die erin geslaagd zijn om fietsen een integraal onderdeel van het dagelijks leven te maken, indrukwekkende statusverschuivingen en veiligheidsdoelen hebben bereikt.
De conferentie duurt tot en met vrijdag.
“Denker. Liefhebber van eten. Woedend bescheiden musicaholic. Levenslange ontdekkingsreiziger. Twitter-liefhebber. Professionele student.”