Eind 2019 leek Boeing een goede kans te hebben om SpaceX te verslaan en het eerste particuliere Amerikaanse bedrijf te worden dat astronauten in een baan om de aarde brengt.
In de vier en een half jaar die volgden, ging er veel mis. Hier is een tijdlijn van de tegenslagen die ervoor zorgden dat Boeing ver achterop raakte bij SpaceX bij het aanbieden van Amerikaanse astronauten aan een ritje naar een lage baan om de aarde.
December 2019: “High Definition Close Call.”
Op 20 december 2019 bleek dat Boeing op weg was naar het einde.
De Starliner-capsule – hetzelfde ruimtevaartuig dat NASA-astronauten Butch Wilmore en Sonny Williams zaterdag naar het ruimtestation zal brengen – bevond zich op het lanceerplatform bovenop een Atlas V-raket.
Bij de testvlucht naar het ruimtestation waren geen astronauten aan boord en de missie was om de navigatie-, voortstuwings- en dockingsystemen van het ruimtevaartuig te evalueren. Als de vlucht deze laatste technische hindernis passeert, kan binnen enkele maanden een vlucht met astronauten aan boord plaatsvinden.
De Atlas V-raket steeg feilloos op en lanceerde de Starliner.
En toen liep de missie meteen mis.
De klok van het ruimtevaartuig stond op de verkeerde tijd ingesteld, waardoor de Starliner dacht dat het zich op de verkeerde locatie bevond. De capsule vuurde zijn impulsen af om te proberen te komen waar hij dacht dat hij zou moeten zijn. Ondertussen verijdelde een communicatieprobleem de pogingen van vluchtleiders in de missiecontrole om het probleem te diagnosticeren en op te lossen.
Het Starliner-ruimtevaartuig verbruikte te veel drijfgas en de geplande aanmeeroperatie bij het ruimtestation werd geannuleerd.
Tijdens het oplossen van problemen ontdekten Boeing-ingenieurs een andere softwarefout die de defecte stuwraketten zou hebben afgevuurd tijdens de manoeuvre voorafgaand aan de terugkeer in de atmosfeer. NASA beschreef het incident als een “high-definition close call” die het ruimtevaartuig had kunnen vernietigen als fouten tijdens de vlucht niet vanaf de aarde waren gecorrigeerd.
Het onderzoek bracht meerdere fouten in de operaties van Boeing aan het licht die fouten vóór de lancering moesten onderkennen. Bij een uitgebreide audit zijn 1 miljoen regels programmacode beoordeeld.
NASA-functionarissen erkenden dat ze mogelijk te veel vertrouwen hebben gesteld in Boeing, dat tientallen jaren ervaring heeft met het samenwerken met NASA.
Zomer 2021: Corrosie op het lanceerplatform.
NASA en het bedrijf besloten dat er een tweede onbemande test nodig was vóór een vlucht met astronauten aan boord. Het ruimtevaartuig werd in juli gelanceerd op het lanceerplatform, maar een probleem aan boord van het ruimtestation leidde tot uitstel tot begin augustus. Vervolgens ontdekten missiemanagers vóór de lanceringspoging op 4 augustus gecorrodeerde duwkleppen aan boord van het Starliner-ruimtevaartuig die niet open wilden gaan. De testvlucht werd geannuleerd en er volgde een nieuwe lange ronde van probleemoplossing.
Mei 2022: Nog een lancering, meer problemen.
De tweede onbemande test werd uiteindelijk gelanceerd op 19 mei 2022.
Tijdens een manoeuvre om de Starliner in een stabiele baan te brengen, faalden twee stuwraketten, maar het ruimtevaartuig kon dit compenseren. Het landde vervolgens aan het ruimtestation en keerde met succes terug naar de aarde.
Juli 2023: Parachutes en ducttape.
Vóór de testvlucht met astronauten aan boord, die gepland stond voor juli 2023, kwamen nog twee problemen naar voren. De beschermende tape die om de draadisolatie was gewikkeld, bleek brandbaar te zijn, en een belangrijk onderdeel van het parachutesysteem was zwakker dan ontworpen en kon breken als de drie parachutes van de Starliner niet goed werden ingezet.
Ongeveer anderhalve kilometer tape werd vervangen, het parachute-ontwerp werd geüpgraded en versterkt en vervolgens opnieuw getest.
Mei 2024: Nog steeds niet klaar om te vliegen.
“We hebben de tijd genomen om alles methodisch door te nemen, omdat het een testvlucht is en we willen dat deze goed verloopt”, zei Steve Stich, directeur van NASA’s Commercial Crew Program, tijdens een persconferentie van 3 mei.
“We zijn klaar om de testvlucht uit te voeren”, zegt Mark Nappi, programmamanager Starliner van Boeing. Ik heb me nog nooit zo goed voorbereid gevoeld op een missie waarbij ik ooit betrokken ben geweest.
Maar Starliner was nog niet klaar.
Het aftellen van 6 mei verliep soepel totdat een defecte klep op de tweede trap van de Atlas 5-raket – die niet aan de Starliner-raket was bevestigd – begon te vuren en hoorbaar trilde met een snelheid van ongeveer 40 keer per seconde.
De lancering werd geannuleerd en de raket moest van het lanceerplatform worden verwijderd zodat de klep kon worden vervangen. Deze werkzaamheden waren binnen enkele dagen voltooid.
Maar er kwam een netelig vraagstuk naar voren.
Tijdens het aftappen van drijfgas uit de tanks van een Atlas 5-raket ontdekten ingenieurs een klein heliumlek in het voortstuwingssysteem van de Starliner.
Helium, een inert gas, wordt gebruikt om drijfgas in de stuwraketten te dwingen, en als er te veel helium verloren gaat, werken de stuwraketten mogelijk niet goed.
Het lek werd herleid tot een afdichting op een heliumleiding die naar een van de 28 kleine motoren leidde, bekend als Reaction Control System-motoren.
“Het lijkt op elk onderdeel van de riolering in je huis, zoals een kraan of iets dergelijks”, zei de heer Stitch tijdens een telefonische vergadering op 24 mei. “Er is een afdichting die de interface goed vasthoudt.”
Uit tests bleek dat er geen lekken waren in de afdichtingen die naar de andere 27 actuatoren van het Reaction Control System leidden, en de ingenieurs hadden er vertrouwen in dat het individuele lek onder controle kon worden gebracht. Er zijn geen plannen om de afdichting te vervangen, waardoor de Starliner van de Atlas V-raket zou moeten worden getrokken en zou resulteren in een langere vluchtvertraging.
“We kunnen dit specifieke lek aanpakken als het lekpercentage tot 100 keer toeneemt”, aldus Stitch.
Het heliumlek was voor NASA en Boeing aanleiding om het voortstuwingssysteem van de Starliner breder te bekijken, wat een ‘ontwerpkwetsbaarheid’ aan het licht bracht, zei Stitch. Als zich een reeks onverwachte storingen voordoet, kan het ruimtevaartuig de astronauten mogelijk niet veilig naar de aarde terugbrengen.
Als er problemen zouden zijn met de grotere motoren die zouden worden aangedreven voor een manoeuvre om het ruimtevaartuig uit de baan te laten vallen, was een reserveplan om acht van de kleinere stuwraketten te gebruiken. Uit de analyse bleek echter dat elke verdere storing zou kunnen betekenen dat er slechts vier van de kleinere stuwraketten beschikbaar zouden zijn.
Ingenieurs ontwikkelden vervolgens een ander back-upplan om Starliner uit de baan te halen met alleen de vier stuwraketten. Ambtenaren van NASA en Boeing zeiden dat ze, na wekenlang het probleem te hebben bestudeerd, vertrouwen hebben in hun vermogen om de problemen die door het lek zouden kunnen voortvloeien, aan te pakken.
Zaterdag mogen de heer Wilmore en mevrouw Williams met de Starliner reizen.
“Reisliefhebber. Onruststoker. Popcultuurfanaat. Kan niet typen met bokshandschoenen aan.”