Franse opiniepeilingen geven aan dat de extreemrechtse National Rally-partij waarschijnlijk een meerderheid zal behalen in de Nationale Assemblee, het lagerhuis van het parlement, waarbij de kiezers in twee rondes naar de stembus zullen gaan. Op 30 juni en 7 juli. De partij heeft gewonnen Verkiezingen voor het Europees Parlement Begin juni, met bijna twee keer zoveel stemmen als de centristische Ennahda-partij van president Emmanuel Macron – een aardverschuivingsverlies dat Macron ertoe aanzette de regering terug te roepen. Vervroegde parlementsverkiezingen.
Als recente opiniepeilingen juist blijken te zijn, wat betekent deze machtsverschuiving dan voor Macrons vermogen om in Parijs te regeren? Hieronder beantwoordt DW uw meest prangende vragen.
Wie zal Macron tot premier benoemen?
De Franse grondwet, aangenomen in 1958, legt geen beperkingen op aan de president als het gaat om het selecteren en benoemen van de premier. Maar hij moet rekening houden met de meerderheid in het Parlement.
Als de premier geen steun van het parlement krijgt, zal de Nationale Vergadering – de machtigste van de twee Franse parlementsgebouwen – een motie van wantrouwen uitschrijven. De regering moet vervolgens haar ontslag indienen bij de president.
Als de National Rally een meerderheid van de zetels in de Nationale Assemblee behaalt, Macron De partij zal de 28-jarige lijsttrekker Jordan Bardella de functie van premier moeten aanbieden.
Hans Stark, hoogleraar politieke wetenschappen aan de Sorbonne Universiteit in Parijs, zei dat Macron geen alternatief had. Hij voegde er in een verklaring aan DW aan toe: “Macron is erg zwak geworden. Hij heeft niet veel manoeuvreerruimte.”
Bardella stelde een absolute meerderheid van de parlementszetels als voorwaarde voor het aanvaarden van de verantwoordelijkheid voor de regering, omdat hij zonder die meerderheid zijn politieke programma niet zou kunnen uitvoeren.
Als Bardella tot premier wordt benoemd, Frankrijk Het zal voor de vierde keer in zijn moderne geschiedenis toetreden tot wat ‘coëxistentie’ wordt genoemd.
Hoe verloopt het proces van co-existentie?
Wanneer de president en de premier tot verschillende politieke kampen behoren, is de uitvoerende macht in Frankrijk verdeeld. Vervolgens moeten ze allebei samenwerken ten behoeve van het land, binnen het raamwerk van wat ‘coëxistentie’ wordt genoemd.
De eerste dergelijke regeling werd in 1986 tot stand gebracht onder de socialistische president François Mitterrand. Na het verliezen van de parlementsverkiezingen benoemde Mitterrand de gaullistische conservatief Jacques Chirac tot premier, waarna zijn partijgenoot Edouard Balladur hem in 1993 benoemde.
Van 1997 tot 2002 regeerde de socialistische premier Lionel Jospin onder president Chirac.
De machtsverdeling tussen twee verschillende politieke partijen zal naar verwachting leiden tot wrijving en complexe besluitvormingsprocessen.
De Grondwet voorziet niet expliciet in co-existentie, dus het succes van het bestuur via deze regeling hangt af van hoe goed de premier en de president samenwerken.
Hoe sterk is de coëxistentieregering?
In Frankrijk is de president doorgaans verantwoordelijk voor de nationale veiligheid en het buitenlands beleid, terwijl de premier zich bezighoudt met binnenlandse zaken.
Maar onder het coëxistentiesysteem worden presidentiële taken tijdelijk overgedragen aan de premier. Dit betekent dat Macron niet langer verantwoordelijk zal zijn voor het bepalen van de grote lijnen van het beleid en de taken op het gebied van de internationale betrekkingen zal moeten delen met de regering.
Kort voor de eerste stemronde zei de leider van de parlementaire partij National Rally: Marine Le Pen Ze legde uit hoe haar partij tegen de machtsverdeling aankijkt: “De functie van opperbevelhebber van de strijdkrachten is een eretitel voor de president, omdat de premier degene is die de touwtjes in handen heeft.”
Een National Rally-regering zou ook voldoende manoeuvreerruimte hebben in de binnenlandse politiek, maar deze kwesties zouden ook kunnen leiden tot machtsstrijd tussen de president en de premier, zoals de eerste co-existentie onder Mitterrand in 1986 aantoonde.
Op 14 juli verklaarde Mitterrand publiekelijk dat hij het besluit van zijn premier afwees en verklaarde dat hij de regeringsdecreten van Chirac over de herprivatisering van 65 genationaliseerde banken, verzekeringsmaatschappijen en industriële ondernemingen niet zou ondertekenen.
Hoewel geen enkel regeringsbesluit van kracht kan worden zonder de handtekening van de president, kan een dergelijke weigering een dergelijk project alleen maar vertragen en niet tegenhouden.
Is het mogelijk dat de samenwerking tussen Macron en Bardella slaagt?
Stark voorspelde dat Macron delen van het National Rally-platform zou afwijzen, wat betekent dat de partij zou kunnen proberen Macron in een hoek te duwen totdat hij uiteindelijk aftreedt.
Maar een volledige blokkade opleggen aan het werk van de National Rally-regering zou ook uitgesloten zijn, wat betekent dat Macron en Bardella uiteindelijk zullen moeten samenwerken.
Macron zal elke afwijzing van de plannen van zijn nieuwe regering moeten rechtvaardigen, wat zou kunnen betekenen dat hij herhaaldelijk een beroep zal doen op de Constitutionele Raad om wetten te onderzoeken om er zeker van te zijn dat ze in overeenstemming zijn met de grondwet voordat hij ze publiekelijk bekendmaakt. Sommige projecten van de Nationale Assemblee zullen deze hindernis wellicht niet passeren.
Wat zal er gebeuren als de National Rally Party geen meerderheid krijgt?
Stark gaat ervan uit dat Bardella zijn aankondiging zal uitvoeren, en dat de National Rally zich zal onthouden van het overnemen van de regering als de partij er niet in slaagt een absolute meerderheid te behalen.
Als geen enkel ander kamp een meerderheid kan vormen, zal Parijs in de problemen komen. De president zal het Parlement niet zomaar weer kunnen ontbinden, omdat de grondwet een wachttermijn van een jaar bepaalt.
In het parlement dat Macron begin juni ontbond, hadden zijn coalitiepartijen slechts een relatieve meerderheid: zij bezetten de meeste zetels, maar niet meer dan de helft van de uitgebrachte stemmen. Daarom heeft de regering herhaaldelijk artikel 49.3 van de Franse grondwet aangehaald om wetten aan te nemen die zij belangrijk achtte.
Dit artikel staat de regering toe een wet aan te nemen zonder stemming in de Nationale Assemblee, tenzij binnen 24 uur een motie van wantrouwen wordt aangenomen.
Maar Artikel 49.3 is zeer controversieel, en de nieuwe Coëxistentie-regering zal waarschijnlijk terughoudend zijn om het te gebruiken.
Wat zou de impasse in de Nationale Assemblee kunnen doorbreken?
De verschillende partijen hebben tot nu toe nagelaten te antwoorden op de vraag hoe zij zijn omgegaan met de Nationale Assemblee zonder meerderheid.
Le Pen, leider van de National Rally, had eerder gezegd dat ze vervroegde presidentsverkiezingen zou steunen als de parlementsverkiezingen zouden eindigen zonder een duidelijke winnaar. Maar Macron kan hem nog steeds niet dwingen af te treden. Hij heeft een presidentiële ambtstermijn tot 2027 en heeft gezegd dat hij tot die tijd niet zal aftreden. Er bestaat geen duidelijk scenario voor een dergelijke patstelling, en veel zal afhangen van de politieke dynamiek na de verkiezingen.
In principe kan het aanstellen van een onpartijdige regering van deskundigen ook tot de mogelijkheden behoren. Maar er bestaat geen historisch model voor deze optie.
Macron zou ook zijn toevlucht kunnen nemen tot het activeren van artikel 16 van de Franse grondwet, dat de president uitzonderlijke bevoegdheden verleent in crisissituaties om de continuïteit van de staat te waarborgen. Hij kan dan wetten uitvaardigen en decreten uitvaardigen zonder de goedkeuring van het parlement. Maar de Franse zakendeskundige Hans Stark gelooft niet dat Artikel 16 een reële optie is voor de president.
“Ik zie niet hoe dit drie jaar lang zo kan doorgaan tot aan de volgende presidentsverkiezingen”, zei Stark. “Dit betekent feitelijk dat we in een staat van permanente crisis zullen verkeren.”
Dit artikel is oorspronkelijk in het Duits geschreven.
‘Voorstander van internet. Student. Kwaadaardige twitteraar. Expert in amateur-tv. Hipster-vriendelijke maker.’