Sudan sluit de deur voor steun aan Hamas na de val van Al-Bashir

De Soedanese autoriteiten grepen de controle over de lucratieve activa die Hamas door de jaren heen steunden, en benadrukten hoe het land opereerde als een toevluchtsoord voor de Palestijnse gewapende groepering onder voormalig president Omar al-Bashir.

De overname van ten minste een dozijn bedrijven waarvan functionarissen zeggen dat ze banden hebben met Hamas, heeft de herschikking van Sudan met het Westen versneld sinds Bashir in 2019 werd omvergeworpen. In het afgelopen jaar heeft Khartoem de verwijdering gewonnen van de lijst met Amerikaanse staatssponsors van terrorisme (SST). en op weg naar schuldverlichting Meer dan 50 miljard dollar.

Soedanese en Palestijnse analisten zeiden dat Hamas een buitenlandse basis heeft verloren waar haar leden en aanhangers kunnen wonen, geld kunnen inzamelen en Iraanse wapens en geld naar de Gazastrook kunnen overbrengen.

De activa die door Sudanese officiële bronnen en een westerse inlichtingenbron in beslag zijn genomen, laten in detail de omvang van deze netwerken zien.

Volgens functionarissen van een taskforce die is opgericht om het Bashir-regime te ontmantelen, gaat het onder meer om onroerend goed, bedrijfsaandelen, een hotel op een toplocatie in Khartoum, een geldwisselkantoor, een televisiestation en meer dan een miljoen hectare landbouwgrond.

Wajdi Salih, een vooraanstaand lid van de Task Force – Comité voor het ontmantelen van het regime van 30 juni 1989 en het terugvorderen van openbare fondsen, zei dat Sudan een centrum voor witwassen en terrorismefinanciering was geworden.

Hij zei dat het systeem “een grote overkapping en een grote overkapping was, zowel intern als extern”.

Een westerse inlichtingenbron zei dat technieken die in Soedan worden gebruikt veel voorkomen bij de georganiseerde misdaad: vertrouwde aandeelhouders, in contanten geïnde huurgelden en overmakingen via wisselkantoren werden geleid door bedrijven.

Een lid van de taskforce, die sprak op voorwaarde van anonimiteit, zei: “Ze kregen een voorkeursbehandeling bij aanbestedingen, een belastingvrijstelling en mochten zonder grenzen naar Hamas en Gaza verhuizen.”

Islamitische as

Soedan’s reis van pariastaat naar bondgenoot van de VS is geleidelijk verlopen. In het decennium sinds al-Bashir in 1989 aan de macht kwam, werd het land een knooppunt voor radicale islamisten, was het jarenlang de thuisbasis van Osama bin Laden en werd het door de Verenigde Staten gesanctioneerd vanwege zijn banden met Palestijnse militanten.

Hamas-president Ismail Haniyeh spreekt de pers toe bij zijn aankomst bij de grensovergang bij Rafah in de zuidelijke Gazastrook in 2017 (Bron: ABED RAHIM KHATIB / FLASH90)

Bashir probeerde later afstand te nemen van de harde islamisten en intensiveerde de veiligheidssamenwerking met Washington. In 2016 verbrak Soedan de banden met Iran en het jaar daarop liet het de Amerikaanse handelssancties tegen Khartoum vallen nadat Washington had ingestemd met een stopzetting van de staatssteun aan Hamas.

Maar tot de val van al-Bashir bleven de netwerken die Hamas steunden op hun plaats.

Hamas’ investeringen in Soedan begonnen met kleine projecten zoals fastfoodrestaurants voordat ze naar onroerend goed en bouw gingen, volgens een staffunctionaris.

Voorbeelden zijn Hassan en Al Obaid Company, dat begon als een cementbedrijf en uitgroeide tot grote vastgoedprojecten.

De taskforce zegt deel uit te maken van een netwerk van ongeveer 10 andere grote bedrijven die banden hebben met het bezit van aandelen die zijn gekoppeld aan Abdel Baset Hamza, een bondgenoot van Bashir, die grote bedragen via buitenlandse bankrekeningen heeft overgemaakt.

De grootste daarvan was de Al-Ruwad Real Estate Development Company, die werd opgericht in 2007 en genoteerd staat aan de Khartoum Stock Exchange met gelieerde bedrijven, die volgens een westerse inlichtingenbron geld hadden witgewassen en valuta hadden verhandeld om Hamas te financieren.

Hamza werd in april voor 10 jaar gevangengezet op beschuldiging van corruptie en naar de gevangenis van Khartoum gestuurd waar Bashir wordt vastgehouden. De taskforce zei dat hij tot 1,2 miljard dollar aan activa op zijn naam heeft staan. De advocaat van Hamza die Bashir vertegenwoordigt, was niet bereikbaar voor commentaar.

Een tweede netwerk, ter waarde van maximaal $ 20 miljoen, draait om de Taiba-zender en een bijbehorende liefdadigheidsinstelling genaamd Al-Mishkat. Het werd gerund door twee Hamas-leden die het staatsburgerschap verkregen en bedrijven en onroerend goed combineerden, volgens Maher Abu al-Goukh, een conciërge die werd ingeschakeld om Taiba te leiden. Abu Al-Joukh zei dat de tv-zender geld overmaakte uit de Golf en miljoenen dollars witwaste, en dat het duidelijke banden had met Hamas.

In contact met Reuters ontkende Sami Abu Zuhri, een Hamas-functionaris, dat de groep investeringen had in Sudan, maar erkende de impact van de politieke transitie in Sudan: “Helaas waren er verschillende maatregelen die de aanwezigheid van (Hamas) beweging in Sudan verzwakten het land (Soedan).” Hij zei dat de politieke betrekkingen met het land beperkt zijn.

normalisatie

Vorig jaar was Sudan wanhopig om te ontsnappen aan de SST-lijst, een voorwaarde voor schuldverlichting en steun van internationale geldschieters.

Een voormalige Amerikaanse diplomaat die onder de regering-Trump in Soedan werkte, zei dat het afsluiten van het Hamas-netwerk centraal stond in de onderhandelingen met Khartoum. “We duwden een deur open”, zei hij.

Volgens een Soedanese bron en een westerse inlichtingenbron hebben de Verenigde Staten Soedan een lijst gegeven van bedrijven die moeten worden gesloten. Het ministerie van Buitenlandse Zaken weigerde commentaar te geven.

Verschillende Hamas-gerelateerde figuren gingen met wat liquide middelen naar Turkije, maar lieten ongeveer 80% van hun investering achter, zei de ambtenaar van de taskforce.

De Sudanese analist Magdi al-Gizouli zei dat de overgangsleiders van Sudan “zichzelf in regionaal opzicht precies het tegenovergestelde van Bashir zien”. Ze willen zichzelf verkopen als onderdeel van de nieuwe veiligheidsorde in de regio.

“De staatsgreep tegen al-Bashir veroorzaakte echte problemen voor Hamas en Iran”, zei de Palestijnse analist Adnan Abu Amer. “Hamas en Iran moesten op zoek naar alternatieven – alternatieven die niet bestonden omdat de staatsgreep tegen al-Bashir verrassend was.”