Ontdekking van een meteorietkrater in een Franse wijnmakerij

Talloze meteorieten troffen de aarde in het verleden en vormden de geschiedenis van onze planeet. Er wordt bijvoorbeeld aangenomen dat meteorieten een aanzienlijk deel van het water met zich meebrachten. De oorzaak van het uitsterven van de dinosaurussen kan de inslag van een zeer grote meteoriet zijn geweest.

Meteoorkraters die nu nog zichtbaar zijn, zijn zeldzaam omdat de meeste sporen van hemellichamen allang weer verdwenen zijn. Dit komt door erosie en verschuivende processen in de aardkorst, bekend als platentektoniek.

De Earth Impact Database bevat wereldwijd slechts 190 kraters van dit type. In heel West-Europa waren er voorheen slechts drie bekend: Rochechouart in Aquitaine, Frankrijk, Nördlinger Ries tussen de Zwabische Alb en de Frankische Jura, en het Steinheimbekken bij Heidenheim in Baden-Württemberg (beide in Duitsland). En dankzij miljoenen jaren erosie zijn de drie kraters waar het tegenaan botst voor de gemiddelde mens moeilijk als zodanig te herkennen.

Geoloog en kosmochemicus professor Frank Brinker van de Goethe-universiteit in Frankfurt gelooft dat de nieuwe meteorietkrater de lijst nu zal uitbreiden. Tijdens zijn vakantie viel zijn oog op de wijnmakerij “Domaine du Météore”. Een van de wijngaarden ligt in een cirkelvormige holte met een diameter van ongeveer 220 meter en een diepte van 30 meter, en de eigenaren gebruiken de wetenschappelijke hypothese dat een meteorietinslagkrater – die lang geleden weerlegd lijkt – een marketinggrap was voor hun wijn.

Hoewel deze hypothese in de jaren vijftig door veel geologen werd voorgesteld, werd ze een paar jaar later door veelgeprezen collega’s verworpen.

Frank Brinker legt uit: “kraters kunnen zich op veel manieren vormen, en meteorieten zijn inderdaad erg zeldzaam. Ik vond de verschillende andere verklaringen voor het ontstaan ​​van deze depressie vanuit geologisch perspectief niet overtuigend.” Daarom hebben hij en zijn vrouw gesteentemonsters verzameld voor analyse in de laboratoria van de Goethe-universiteit in Frankfurt en hebben ze al de eerste tekenen van een inslagkrater gevonden.

Brinker zegt: “Microscopische analyse heeft aangetoond dat de donkerder gekleurde lagen in een van de vullingen, die meestal gewoon een groter deel mica bevatten, inslagaders kunnen zijn die zijn veroorzaakt door het slijpen en breken van het gesteente, wat op zijn beurt zou kunnen zijn veroorzaakt door impact.” Hij vond ook bewijs van breccia, hoekig rotsachtig puin dat bij elkaar wordt gehouden door een soort “cement”, dat ook zou kunnen zijn ontstaan ​​tijdens een meteoorinslag.

Het jaar daarop nam Brinker zijn collega Andreas Jung, hoogleraar toegepaste geofysica aan de Goethe Universiteit van Frankfurt, en een groep studenten mee naar Zuid-Frankrijk om de krater in detail te onderzoeken. Ze ontdekten dat het aardmagnetisch veld in de krater iets zwakker is dan in de omgeving. Dit is het geval voor inslagkraters omdat de inslag steen doet smelten of verbrijzelen, wat mogelijk minder bijdraagt ​​aan het aardmagnetisch veld.

Met behulp van een sterke magneet die aan een plaat was bevestigd, vonden de onderzoekers ook ijzeroxidebolletjes met een diameter van slechts één millimeter. Deze bolletjes zijn al gevonden in andere inslagkraters. Latere laboratoriumanalyses toonden aan dat die hier gevonden ook nikkelhoudend ijzer bevatten en een kern van mineralen bedekten die typerend zijn voor de omgeving van de krater. Daarnaast ontdekten de onderzoekers verschillende inslagdiamanten die zijn ontstaan ​​door de hoge druk tijdens de meteorietinslag.

Frank Brinker legt uit: “Deze microscopisch kleine bolletjes worden gevormd door atmosferische erosie van de meteoriet of gewoon bij inslag, wanneer een groot deel van de ijzermeteoriet smelt en vervolgens reageert met zuurstof in de lucht. Bij inslag breekt het materiaal op een punt dat kan dan ook worden ingekapseld. Samen met het lagere magnetische veld en andere geologische en mineralogische ontdekkingen kunnen we nauwelijks een andere conclusie trekken: hier is inderdaad een meteoriet ingeslagen.”

Dit maakt de krater ook erg spannend voor leken-geologen, zegt Brinker, omdat “elke bezoeker hier de enorme energie kan ervaren die vrijkomt bij zo’n inslag.”