Niet geheel toevallig nam ik onlangs deel aan een gemeenteraadsvergadering hier in Nederland waar omgevingsvisie op de agenda stond. Met deze door de overheid opgelegde visie moeten de gemeenten de hoofdrichting aangeven voor de ontwikkeling van de ruimtelijke ordening op de lange termijn. Die uiteraard strategische keuzes moeten maken.
Tot mijn verbazing zag ik groep na groep minachtend dat stedelijke groei hierin nooit een langetermijndoel zou kunnen zijn: “Onze obsessie met groei is rampzalig”, hoorde ik, en: “Groei staat onze bron in de weg. Omdat we moeten bezuinigen op productie en consumptie.
Betaalbare woningen
Wat enigszins onrealistisch is. laatste keer dat ik het controleerde, Wereld bevolking Het groeide nog steeds exponentieel, en de meesten van hen waren ook op weg naar het leven in een stad.
Natuurlijk is groei geen doel op zich. Zeker, groei moet duurzaam en innovatief zijn, en er zijn inderdaad terechte vragen waar de grens van de groei ligt.
Om te beginnen is er absoluut een wanhopige behoefte aan meer betaalbare woningen.
Hoge concentraties van mensen en hoge groei zijn met elkaar verbonden. Dat is heel goed ruimtelijk te vertalen naar een heel mooi stadje.
Bovendien lijkt het mij verstandig om te spelen met groei en krimp en de kansen die beide scenario’s bieden te benutten.
Eindhoven groeit sneller
Want groei is nooit vanzelfsprekend. Stabilisatie of deflatie komt in de meeste delen van Nederland voor. Het personeelsbestand met mensen aan het werk groeit nauwelijks. Het gebeurt daarentegen in stedelijke gebieden. Sterker nog, de Nederlandse stad Eindhoven groeide in 2022 het hardst van de grote gemeenten. Opmerkelijk genoeg laat deze gemeente jaar na jaar sterke groeicijfers zien, zowel qua bevolking als qua economie. Dit maakt haar enorme aantrekkingskracht onmiskenbaar.
Bedrijven en particulieren in steden zijn over het algemeen productiever omdat ze profiteren van meer en betere voorzieningen, een grotere en diversere arbeidsmarkt en directe uitwisseling van kennis en informatie. Deze zogenaamde clustervoordelen worden steeds belangrijker. Ze zijn het levenselixer voor onze industriële en bredere gemeenschappen.
Dit biedt grootstedelijke gebieden zoals de metropoolregio Eindhoven een gunstige uitvalsbasis voor start-ups en snelgroeiende bedrijven en deze trend zal zich naar verwachting voortzetten.
Onvoorspelbaar
Dit soort ontwikkelingen zijn echter onvoorspelbaar. Vooral op de lange termijn. Veel twijfels omringen hen hiervoor. Vooral als het gaat om technologische ontwikkeling. Volatiliteit is het operatieve woord.
Daarom lijkt het misschien onverstandig om te zeggen: laten we niet al onze inspanningen in deze speciale verdiensten steken. Tot nu toe ging het goed, maar het is tijd voor verandering. Er zijn duidelijke besluiten nodig en die moeten ook worden uitgesproken en niet onder het tapijt worden geveegd, anders krijg je boeren die protesteren tegen Mallefield of parlementsgebouwen.
Je moet durven zeggen dat we hier echt het verschil gaan maken met ons strategisch groei- en groenbeleid voor de maakindustrie. Voorspellingen van 100.000 of zelfs 200.000 extra banen op middellange termijn zijn niet onjuist. Daarom kun je beter van de daken schreeuwen dat Nederland nog te weinig doet om de groei van deze regio te bevorderen en dat het moet streven om 1 miljoen mensen extra in Brainport te huisvesten.
“Reisliefhebber. Onruststoker. Popcultuurfanaat. Kan niet typen met bokshandschoenen aan.”