Onze samenleving digitaliseert in hoog tempo. Slimme algoritmen hebben steeds meer invloed op ons leven. Overweeg gepersonaliseerde Netflix-suggesties en advertenties op onze sociale media. Maar ook apps, covid-QR-code gebruiken om op vakantie te gaan, computers thuis en op het werk gebruiken, nu meestal thuis overigens. Chriet Titulaer videotelefoon Vijftig jaar geleden is het nu een standaard onderdeel van onze communicatie, toegankelijk en beschikbaar voor iedereen.
Ook onderweg is digitalisering overal waar te nemen. De auto is een iPad op wielen geworden en het vliegen werd lange tijd volledig bestuurd door een computer. De vraag is in hoeverre technologie ons leven niet alleen zal ondersteunen, maar ook zal bepalen. Een goed voorbeeld om over na te denken is de fiets.
De eerste stappen in het opknappen van de fiets waren al gezet, nadat het tweewielige concept honderd jaar daarvoor nagenoeg onveranderd was gebleven. Nu hebben veel fietsen trapondersteuning, zoals we liefkozend fietselektrificatie noemen. We gebruiken ook veel smartphone-gadgets tijdens het trappen, waardoor we kunnen navigeren en kunnen volgen waar en hoe snel we zijn, al dan niet in een online competitie.
Abonneer je op IO op Telegram!
Maar in hoeverre moeten we dat willen en kunnen? Veiligheid is een van de grootste problemen bij fietsen. Het aantal dodelijke ongevallen in Nederland waarbij fietsers betrokken zijn, is groot. De auto wordt slimmer en dus veiliger, maar kunnen de fietsen ook?
Je kunt de fiets uitrusten met airbags of met sensoren zoals radar, wifi en camera’s. Met deze sensoren kunnen we een verbinding tot stand brengen, zodat we automatisch andere weggebruikers kunnen detecteren en zij ons ook, zelfs in een hoek. Ook is het mogelijk om te koppelen aan een slim verkeerslicht. Je kunt ook een fiets, net als een auto, uitrusten met automatische remsystemen. Een andere stap is automatische routering.
Als we dit niet alleen zouden doen bij acute veiligheidsrisico’s, maar ook zouden zorgen voor stuurondersteuning, remmen en stabiliteit, dan zou het profiel van een gemotoriseerde fiets in de buurt komen. Persoonlijk vind ik het prettig dat mijn auto zichzelf binnen de rijstrooklijnen op de snelweg rijdt, en ik geniet ook van adaptieve cruisecontrol. Op de fiets vind ik stabiliteitsondersteuning, zeker bij lagere snelheden, geen overbodige luxe. Maar als ik me voorstel dat mijn fiets het allemaal doet, krijg ik een onaangenaam gevoel. Zal het een kwestie van wennen zijn? Of willen we echt de controle houden over een vervoermiddel als een fiets die heel dicht bij ons lichaam staat?
Het doet een beetje denken aan robotassistentie die momenteel wordt ontwikkeld om zware lasten op te tillen, bijvoorbeeld in de bouw. Ook de precisie-instrumenten van chirurgische robots, die chirurgen kunnen aansturen, passen in dit plaatje. Hoe dan ook, de mens blijft duidelijk de baas. En ik denk dat ik dat ook wil met mijn fiets. Ik ben dol op de trapondersteuning en wil ook de sensorische verbeteringen vanwege de veiligheid. Maar digitalisering is er voor ons, niet andersom.
Martin Steinbuch en Carlo van de Weiger schrijven afwisselend deze wekelijkse column, die oorspronkelijk verscheen in gevoed. hield je van haar? Er is meer om van te genieten: er is zojuist een boek uitgekomen met een selectie van deze columns Uitgegeven door 24U en gedistribueerd door Lecturis.
“Denker. Liefhebber van eten. Woedend bescheiden musicaholic. Levenslange ontdekkingsreiziger. Twitter-liefhebber. Professionele student.”