De oudste bomen op aarde dateren van bijna 5000 jaar geleden en hebben allerlei gebeurtenissen meegemaakt. Het heeft de opkomst en ondergang van het Romeinse Rijk, de geboorte van het christendom, de Europese ontdekking van Amerika en de eerste landing op de maan overleefd. Bomen kunnen zelfs onder de grond in de bodem verstenen, waardoor we een link kunnen leggen met de afgelopen 30.000 jaar.
Op het eerste gezicht lijken deze langlevende exemplaren misschien slechts stationaire waarnemers, maar dat is niet het geval. Terwijl ze groeien, doen ze iets ongewoons: ze registreren de activiteit van onze zon.
Omdat bomen het hele jaar door fotosynthetiseren, verandert hun kleur afhankelijk van het seizoen, waardoor ze lichter lijken in de lente en donkerder in de herfst. Het resultaat is Jaarrecord “Dit materiaal levert ons een heel waardevol archief van tijdcapsules op”, zegt Charlotte Pearson, boomringwetenschapper bij het Tree Ring Research Laboratory van de Universiteit van Arizona in de VS.
Gedurende het grootste deel van de 20e eeuw hebben wetenschappers uit het boomtijdperk op grote schaal boomringen gebruikt om veranderingen over grote delen van de geschiedenis – een decennium of langer – te onderzoeken. Op bepaalde momenten was de verandering die zij documenteren echter abrupter en catastrofaler. Waar zij bewijs van vinden zijn enorme zonnegebeurtenissen die verontrustende visioenen onthullen van het recente turbulente verleden van de ster in het centrum van ons zonnestelsel.
“Niemand verwachtte een gebeurtenis van korte duur”, zegt Edouard Bard, klimaatwetenschapper aan het College van Frankrijk in Parijs. Maar in 2012 deed een toenmalige promovendus genaamd Fusa Miyake, nu kosmisch stralingsfysicus aan de Nagoya Universiteit in Japan, een verrassende ontdekking. Tijdens het bestuderen van Japanse cederbomen ontdekte ze in één jaar tijd een enorme piek in een type koolstof dat bekend staat als koolstof-14. Bijna 800 jaar geleden, in 774 na Christus“Ik was erg opgewonden”, zegt Miyake.
Nadat ze de gegevens aanvankelijk in twijfel hadden getrokken, kwamen Miyake en haar collega’s tot een verontrustende conclusie. De plotselinge stijging van het koolstof-14-niveau moet het resultaat zijn geweest van iets dat enorme aantallen deeltjes in de atmosfeer injecteerde, omdat deze radioactieve isotoop van koolstof wordt geproduceerd wanneer hoogenergetische deeltjes botsen met stikstof in de atmosfeer. Dit kan er mee te maken hebben Kosmische gebeurtenissen zoals supernova’sStudies hebben sindsdien een andere mogelijke oorzaak gesuggereerd: Een enorme explosie van deeltjes die door de zon worden weggeslingerd. Deze uitbarstingen kunnen worden veroorzaakt door enorme explosies, die veel groter zijn dan alles wat we in de moderne tijd hebben gezien.
‘Er zou een gebeurtenis nodig zijn die minstens tien keer groter is dan alles wat we hebben waargenomen’, zegt Matthew Owens, ruimtefysicus aan de Universiteit van Reading in Groot-Brittannië. De eerste geregistreerde waarneming van een zonnevlam Het dateert uit het midden 19e eeuwHet wordt geassocieerd met de grote geomagnetische storm van 1859, die bekend werd als… Carrington-evenementvernoemd naar een van de astronomen die het observeerde, Richard Carrington.
“Reisliefhebber. Onruststoker. Popcultuurfanaat. Kan niet typen met bokshandschoenen aan.”