BRUSSEL (AP) – Extreemrechtse partijen boekten zulke grote winsten bij de parlementsverkiezingen van de Europese Unie dat ze twee van de belangrijkste leiders van het blok verbluffende nederlagen toebrachten: de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz.
In Frankrijk staat de National Rally-partij onder leiding van Marine Le Pen nam de controle over de stembussen over Zo erg zelfs dat Macron onmiddellijk het nationale parlement ontbond en nieuwe verkiezingen uitschreef, een enorm politiek risico omdat zijn partij nog meer verliezen zou kunnen lijden, waardoor de rest van zijn presidentiële ambtstermijn, die in 2027 afloopt, zou worden belemmerd.
In 2024 gaan ruim vijftig landen naar de stembus
In Duitsland onderging Schulz zo’n schandelijk lot dat zijn al lang bestaande sociaal-democraten achterop raakten bij het extreemrechtse Alternatief voor Duitsland (AfD), dat naar de tweede plaats steeg.
Tot overmaat van ramp sloeg de belangrijkste kandidaat van de National Rally, de 28-jarige Jordan Bardella, onmiddellijk een presidentiële toon aan met zijn overwinningstoespraak in Parijs, die begon met ‘Beste landgenoten’ en eraan toevoegde: ‘Het Franse volk heeft zijn oordeel geveld.’ “En het is definitief.”
Macron erkende de stemmen van de nederlaag. “Ik heb uw boodschap gehoord, uw zorgen, en ik zal ze niet onbeantwoord laten”, zei hij, eraan toevoegend dat de oproep tot vervroegde verkiezingen zijn democratische geloofsbrieven onderstreept.
De vierdaagse verkiezingen in de 27 landen van de Europese Unie vertegenwoordigden de op één na grootste oefening van democratie ter wereld, na de recente verkiezingen in India. Uiteindelijk is de opkomst van extreemrechts verrassender geweest dan veel analisten hadden verwacht. De steun voor de Franse Nationale Rally bedroeg iets meer dan 30%, of ongeveer het dubbele van wat Macrons centristische pro-Europese Vernieuwingspartij ontving, die naar verwachting ongeveer 15% zal bereiken.
In Duitsland, het dichtstbevolkte land in het 27 leden tellende blok, Verwachtingen aangegeven De AfD overwon een reeks schandalen waarbij haar topkandidaat betrokken was en steeg van 11% in 2019 naar 16,5%. Ter vergelijking: de gecombineerde score van de drie partijen in de Duitse regerende coalitie kwam nauwelijks boven de 30% uit.
Over het geheel genomen bleven de twee belangrijkste pro-Europese groepen, de christen-democraten en de socialisten, de dominante krachten in de Europese Unie. De winst van extreemrechts ging ten koste van de Groene Partij, die naar verwachting ongeveer twintig zetels zou verliezen en naar de zesde plaats in de Wetgevende Raad zou dalen.
Decennia lang heeft de Europese Unie, waarvan de wortels teruggaan tot de nederlaag van nazi-Duitsland en het fascistische Italië, extreemrechts tot de politieke marges beperkt. Met zijn sterke optreden bij deze verkiezingen zou extreemrechts nu een belangrijke speler kunnen worden op het gebied van beleid dat varieert van immigratie tot veiligheid en klimaat.
Verwacht werd dat de steun van de Groene Partij zou dalen van 20% naar 12% in Duitsland, een traditioneel bolwerk van milieuactivisten, terwijl verdere verliezen verwacht zouden worden in Frankrijk en verschillende andere EU-landen. Hun nederlaag zou gevolgen kunnen hebben voor de Europese Unie in het algemeen Beleid inzake klimaatveranderingen is nog steeds de meest geavanceerde ter wereld.
Het centrumrechtse christen-democratische blok onder leiding van de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, heeft dat al gedaan Het verzwakte zijn groene geloofsbrieven Vóór de verkiezingen domineerde hij Duitsland met ongeveer 30%, waarbij hij met gemak de sociaal-democraten van Schulz versloeg, die daalden tot 14%, zelfs achter de AfD.
“Wat ik al als richting heb geïdentificeerd is de beste – de sterkste kracht, stabiel, in moeilijke tijden en op afstand”, vertelde von der Leyen haar Duitse aanhangers via een videoverbinding vanuit Brussel.
Naast Frankrijk werd verwacht dat extreemrechts, dat zijn campagne op immigratie en misdaad richtte, aanzienlijke winsten zou boeken in Italië, waar van premier Giorgia Meloni werd verwacht dat hij haar macht zou consolideren.
In Italië zal tot laat in de avond worden gestemd, en veel van de 27 lidstaten hebben nog geen prognoses uitgebracht. De reeds vrijgegeven gegevens hebben echter eerdere verwachtingen bevestigd: de grootschalige oefening van de EU in de democratie zal naar verwachting het blok naar rechts verschuiven en de toekomst ervan heroriënteren.
Nu het centrum zetels verliest aan extreemrechtse partijen, kan het voor de Europese Unie moeilijker worden om wetgeving aan te nemen en kan het besluitvormingsproces in het grootste handelsblok ter wereld soms verlamd raken.
EU-wetgevers, die een ambtstermijn van vijf jaar vervullen in het parlement met 720 zetels, hebben inspraak over kwesties variërend van begrotingsregels tot klimaat- en landbouwbeleid. Ze keuren de EU-begroting goed, die prioriteiten financiert, waaronder infrastructuurprojecten en landbouwsteun Hulp aan Oekraïne. Ze hebben vetorecht over benoemingen in de machtige Europese Commissie.
Deze verkiezingen komen in een tijd waarin het vertrouwen van de kiezers in een blok dat ongeveer 450 miljoen mensen omvat, op de proef wordt gesteld. De afgelopen vijf jaar heeft de E.U Geschokt door de pandemie van het coronavirusDat Economische recessie En Energie crisis Aangewakkerd door het grootste territoriale conflict in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog. Maar politieke campagnes richten zich vaak op kwesties die van belang zijn in individuele landen, in plaats van op bredere Europese belangen.
De stemmarathon begon donderdag in Nederland, met een informele exit-poll waaruit bleek dat de extreemrechtse, anti-immigrantenpartij van Geert Wilders het presidentschap zou winnen. Belangrijke winstenHoewel een coalitie van pro-Europese partijen hem wellicht naar de tweede plaats heeft geduwd.
De Belgische premier Alexander De Croo, wiens land tot eind deze maand het roulerende voorzitterschap van de Europese Unie bekleedt, waarschuwde tijdens het uitbrengen van zijn stem in de regio Vlaanderen dat Europa “onder grotere druk stond dan ooit tevoren”.
Sinds de laatste EU-verkiezingen in 2019 leiden populistische of extreemrechtse partijen nu regeringen in drie landen – Hongarije, Slowakije en Italië – en maken ze deel uit van heersende coalities in andere landen, waaronder Zweden, Finland en binnenkort ook Nederland. Opiniepeilingen geven populisten een voordeel Frankrijk, België, Oostenrijk en Italië.
“Rechts is een goede zaak”, zei de Hongaarse premier Viktor Orban, die leiding geeft aan een hardline, anti-immigranten, nationalistische regering, tegen verslaggevers nadat hij zijn stem had uitgebracht. “Rechts gaan is altijd goed. Ga rechts!”
Na de verkiezingen volgt een periode van onderhandelingen, waarin politieke partijen hun standpunten in de continentbrede allianties die de Europese wetgevende macht besturen, heroverwegen.
De grootste politieke groep – de centrumrechtse Europese Volkspartij – is tijdens de huidige verkiezingen verder naar rechts opgeschoven als het gaat om kwesties als veiligheid, klimaat en migratie.
Een van de meest gestelde vragen is of Italië broers – De regerende partij onder leiding van de populistische Meloni, die neofascistische wortels heeft, blijft binnen de groep van meer harde Europese conservatieven en reformisten of wordt onderdeel van een nieuwe extreemrechtse groep die zou kunnen worden gevormd in de nasleep van de verkiezingen . Meloni heeft ook de mogelijkheid om met EPP samen te werken.
Het meest zorgwekkende scenario voor pro-Europese partijen is dat de Europese Raad voor Politieke Hervorming de krachten bundelt met Le Pens Identiteit en Democratie-groep om de invloed van extreemrechts te versterken.
De op een na grootste groep – de centrumlinkse Socialisten en Democraten – en de Groene Partij weigeren lid te worden van de Europese Raad voor Hervorming.
Er blijven ook vragen over bij welke groep Orbáns regerende Fidesz-partij zich zou kunnen aansluiten. Hij maakte vroeger deel uit van de Europese Volkspartij, maar dat was het dan Gedwongen eruit In 2021 vanwege conflicten over zijn belangen en waarden. De extreemrechtse partij Alternatief voor Duitsland (AfD) is uit de groep Identiteit en Democratie gezet na een reeks schandalen rond haar twee belangrijkste kandidaten voor het Europees Parlement.
De verkiezingen luiden ook een periode van onzekerheid in, omdat er nieuwe leiders van de Europese instellingen worden gekozen. Terwijl wetgevers strijden om plaatsen in coalities, zullen regeringen strijden om topbanen in de EU voor hun nationale ambtenaren veilig te stellen.
De belangrijkste hiervan is het presidentschap van de machtige uitvoerende macht, de Europese Commissie, die wetten voorstelt en controleert om de naleving ervan te garanderen. De Commissie controleert ook de EU-middelen, beheert de handel en is de Europese concurrentiewaakhond.
Andere belangrijke functies zijn onder meer die van voorzitter van de Europese Raad, die topconferenties van presidenten en premiers voorzit, en die van hoofd van het buitenlands beleid van de Europese Unie, de hoogste diplomaat van het blok.
———
Associated Press-journalisten Sylvain Blazy in Brussel en Geir Molson in Berlijn hebben bijgedragen aan dit rapport.
———
Bekijk AP’s berichtgeving over de mondiale verkiezingen in 2024 hier.
‘Voorstander van internet. Student. Kwaadaardige twitteraar. Expert in amateur-tv. Hipster-vriendelijke maker.’